Έχουν περάσει μόνο λίγα 24ώρα από τον πρώτο μεγάλο σεισμό και τα σημάδια της καταστροφής είναι τόσο έντονα και δυνατά που μόνο θλίψη και συγκίνηση προκαλούν σε όσους τα αντικρίζουν.
Έχουν ακουστεί πολλές απόψεις καθώς και θεωρίες συνωμοσίας, θα λέγαμε, για το τι φταίει και γίνονται πλέον τόσοι πολλοί και συχνοί σεισμοί στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου.
Και εάν στην αρχή οι πρώτοι σεισμοί δεν ανησύχησαν ιδιαίτερα τους κατοίκους, ο καταστροφικός σεισμός των 5,8 ρίχτερ μαζί με τους μεγάλους μετασεισμούς που ακολούθησαν, έχουν δημιουργήσει μία κατάσταση γεμάτη άγχος και ανασφάλεια στους ανθρώπους της περιοχής.
Κάποιοι θέλησαν να αποδώσουν, οι περισσότεροι θα λέγαμε, τους σεισμούς σε θρησκευτικά γεγονότα, σε εκκλησίες που σκεπάστηκαν και χάθηκαν κ.α.
Χθες όμως, ένας έγκριτος και διακεκριμένος επιστήμονας ο κύριος Χαράλαμπος Φασουλάς με ένα post του στο facebook μας ενημέρωνε σχετικά με ένα ρήγμα, που για πολλούς ήταν άγνωστο, αλλά για αυτόν και τους συναδέλφους του ήταν ήδη γνωστό από το μακρινό 2001.
Ο ίδιος μάλιστα αρκετές φορές είχε αναφερθεί σε αυτό και μάλιστα σε άρθρο του στην εφημερίδα Πατρίς είχε εναντιωθεί στην κατασκευή του αεροδρομίου του Καστελίου εξαιτίας αυτού του ρήγματος.
Ψάχνοντας στο διαδίκτυο ανακαλύψαμε και ένα άρθρο της έγκριτης εφημερίδας Πατρίς και του κ. Μπογδανίδη με ημερομηνία 16 Ιανουαρίου 2010 και με τίτλο «Ύποπτο ρήγμα κάτω από την περιοχή του νέου αεροδρομίου».
Σε αυτό αναφέρονται οι έρευνες των ενεργών ρηγμάτων που έγιναν για λογαριασμό του δήμου Ηρακλείου και την ανησυχία που έχει σκορπίσει στους επιστήμονες ο εντοπισμός ρήγματος στο σημείο που σχεδιάζεται να κατασκευαστεί μελλοντικά το αεροδρόμιο του Καστελίου.
Σε κάποιο σημείο γράφει: «Το ρήγμα του Καστελίου είναι ενεργό και είναι γνωστό από παλιότερες μελέτες και θεωρούν τώρα ότι χρειάζεται επιπλέον μελέτη ενόψει και της μελλοντικής εγκατάστασης του νέου αεροδρομίου».
Και λίγο παρακάτω: «Ωστόσο, επιστήμονες δεν αποκλείουν την πιθανότητα να έχει δώσει μεγάλο σεισμό στο παρελθόν και ίσως θα έπρεπε να γίνει περισσότερη μελέτη σε αυτό».
Ολόκληρο το άρθρο του Κώστα Μπογδανίδη:
Ύποπτο ρήγμα κάτω από την περιοχή του νέου αεροδρομίου
Η πρόσφατη έρευνα των ενεργών ρηγμάτων που έγινε για λογαριασμό του δήμου Ηρακλείου έκρυβε ευχάριστες εκπλήξεις, αλλά ταυτόχρονα ανέδειξε την ανάγκη να προχωρήσουν ανάλογες έρευνες για ρήγματα σε άλλες περιοχές της Κρήτης και δη στην ενδοχώρα όπου προγραμματίζονται μεγάλα έργα όπως είναι το αεροδρόμιο του Καστελίου! Αυτό το ρήγμα που είναι γνωστό στους επιστήμονες και άλλα που έχουν εντοπιστεί ανησύχησαν περισσότερο τους ερευνητές που ήρθαν από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο παρά τα 19 ρήγματα της λεκάνης του Ηρακλείου που μελετήθηκαν εξονυχιστικά και ευτυχώς κανένα δεν έχει «ξυπνήσει» τα τελευταία 125.000 χρόνια με αποτέλεσμα μην δίνουν πλέον σεισμούς!
Τα μάλλον ευχάριστα αποτελέσματα της μελέτης διερεύνησης των ενεργών σεισμικών ρηγμάτων που είχε αναθέσει ο Δήμος Ηρακλείου στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο (αφορούσαν 5 περιοχές) ουσιαστικά οδηγούν και τον ΟΑΣΠ να βγάλει από το «κόκκινο» τα ρήγματα του Ηρακλείου και από ενεργά να τα βάλει στην κατηγορία των πιθανώς ενεργών. Ωστόσο, ο επιβλέπων των μελετών κ. Κώνσταντίνος Μακρόπουλος και οι συνεργάτες του κ. Γκανάς και κ. Δρακάτος διαπίστωσαν για μια ακόμη φορά ότι υπάρχουν…σοβαρότερα ρήγματα, όπως του Καστελίου, νότια της Κρήτης, του Ασημίου και τα οποία πρέπει να ερευνηθούν. Ουσιαστικά επιβεβαιώθηκε για μια ακόμη φορά αυτό που ήξεραν οι επιστήμονες , όπως στην περίπτωση του δρ.Χαράλαμπου Φασουλά ο οποίος έχει δημοσιεύσει στην ” τεκτονική εξέλιξη μιας Νεογενούς λεκάνης στην Κρήτη: Η λεκάνη του Ηρακλείου” (από το 2001 στο έγκριτο περιοδικό Journal of Geodynamics) αναλυτικά τα ρήγματα στην περιοχή μας.
Ειδικά στην περίπτωση του Καστελίου ενόψει της κατασκευής του μεγάλου αεροδρομίου πρέπει να ερευνηθούν και οι επιστήμονες παρότι για ευνόητους λόγους δεν αναφέρονται δημόσια, το επεσήμαναν μιλώντας με τοπικούς παράγοντες.
«Κοιτάξτε, οι ερευνητές στην ενημέρωση που μας έκαναν μας είπαν για τα άλλα ρήγματα στην ενδοχώρα, αλλά αυτό δεν είναι δική μας δουλειά. Πρέπει πάντως όλα να τα κοιτάξουμε» ανέφερε στην «Π» ο αντιδήμαρχος κ. Μαμουλάκης που πήρε όλο το πακέτο των ερευνών από το Αστεροσκοπείο.
Το ρήγμα του Καστελίου είναι ενεργό και είναι γνωστό από παλιότερες μελέτες και θεωρούν τώρα ότι χρειάζεται επιπλέον μελέτη ενόψει και της μελλοντικής εγκατάστασης του νέου αεροδρομίου. Για να μην υπάρξει βέβαια οποιαδήποτε παρεξήγηση και πανικός πρέπει να σημειώσουμε ότι μέχρι τώρα δίνει μόνο μικροσεισμούς και παρά το μεγάλο μήκος του δεν θεωρείται πολύ επικίνδυνο (μελέτη πριν μερικά χρόνια από τον κ. Δελήμπαση).
Ωστόσο, επιστήμονες δεν αποκλείουν την πιθανότητα να έχει δώσει μεγάλο σεισμό στο παρελθόν και ίσως θα έπρεπε να γίνει περισσότερη μελέτη σε αυτό λόγω.
«Εμείς δεν έχουμε ενημερωθεί για το σοβαρό αυτό θέμα. Είχαμε ακούσει εξωδίκως για το ρήγμα, αλλά ενόψει ενός τόσου σοβαρού έργου πρέπει να ερευνηθεί διεξοδικά» τονίζει και ο δήμαρχος Καστελίου κ. Σμυρνάκης.
Όπως έχει καταδείξει ο κ.Φασουλάς στην Κρήτη υπάρχουν αναρίθμητα ρήγματα (σε σημείο που όταν δημοσίευσε την εργασία του ο κριτής να του ζητήσει στίγματα με gps για να πεισθεί ότι υπάρχουν!) τόσο πάνω στην ξηρά όσο και υποθαλάσσια.
Ορισμένα από τα ρήγματα της ξηράς οι επιστήμονες είναι βεβαιοι ότι είναι ενεργά και για άλλα υπάρχουν αμφιβολίες.
Από τα πιο πρόσφατα και επειδή οι κίνδυνοι από ένα ρήγμα είναι σε άμεση εξάρτηση με το μήκος του, μόνο ορισμένα από αυτά τα χαρακτηρίζουν επικίνδυνα. Ένα τέτοιο είναι το ρήγμα της Ιεράπετρας που από τη Χρυσή καταλήγει στον κόλπο του Μεραμπέλου, το ρήγμα του Καστελίου, το ρήγμα του Σπηλίου ή της Κεράς στα Χανιά. Υπάρχουν και άλλα μικρότερα όπως της Λάστρου, του Φουρνοφάραγγου ή του Ασημίου .
Αντίστοιχα, υπάρχουν και ρήγματα που είτε τα υποψιάζονται όπως στη δυτική ακτογραμμή των Χανίων, βόρεια της Ντίας, ή το μεγάλο ρήγμα του σεισμού του 365μχ, είτε τα γνωρίζουν αλλά δεν μπορούν να τα προσεγγίσουν όπως το ρήγμα Παλαιόχωρας – Σφακίων, τα οποία είναι πολύ μεγάλα σε μήκος και είναι πολύ πιθανόν να συνδέονται με μεγάλους ιστορικούς σεισμούς.